Γλυκια αμαρτια

"Ελπίζουμε να μην διαταράξουμε [πολύ] τον έγγαμο βίο με το PC σας"



Είναι κοινός τόπος πως η Apple και τα πανέμορφα "καλούδια" της έχουν καταφέρει τα τελευταία χρόνια να ξεπεράσουν τα στενά όρια των Mac User. Ο συνδιασμός ευχρηστίας, απλότητας και ομορφιάς έχει κάνει ολοένα και περισσότερους χρήστες υπολογιστών (και όχι μόνο) να φλερτάρουν με την ιδέα της απόκτησης ενός "μήλου".
Στο τεύχος Νοεμβρίου (#196) το περιοδικό RAM αποφάσισε να αφιερώσει ένα κεντρικό αφιέρωμα 16 σελίδων (!) στο Macintosh. Πρέπει να είναι η πρώτη φορά που ένα μη εξειδικευμένο σε Mac ελληνικό περιοδικό πληροφορικής αφιρεώνει τόσο μεγάλο κομμάτι της ύλης του στην αγαπημένη μου πλατφόρμα. Όταν μάλιστα το κείμενο συνοδεύεται από ομολογίες του είδους "Δεν φτάνει που το Mac mini μας πήρε τα μυαλά, το Mac OS X Tiger ήρθε και μας αποτελείωσε" η έκπληξη γίνεται ακόμη μεγαλύτερη.
Το αφιέρωμα δεν ακολουθεί όμως απλά τις γενικόλογες αναφορές, που συναντά κανείς συχνά στο mainstream τύπο της πληροφορικής. Συχνά διαβάζουμε σε Windows oriented περιοδικά για το "πρωτοποριακό design της Appla" αλλά οι καλές αναφορές μένουν στην επιφάνεια, στο "λούστρο του μήλου". Aντίθετα, οι συντάκτες του κειμένου του RAM έχουν δημιουργήσει ένα ολοκληρωμένο οδηγό για το πέρασμα (swich) των Windows user στην πλατφόρμα της Apple. Για την ακρίβεια προτείνουν ένα απλό, φτηνό και εύκολο τρόπο για να δοκιμάσει κανείς το Mac μέσα από την προσιτή αγορά ενός Mac Mini. Σε όλη του την έκταση το κείμενο δεν προσπαθεί να πείσει τους χρήστες Windows να εγκαταλήψουν το pc τους προς χάριν ενός Mac. Προτείνουν όμως την ανάπτυξη μιας γλυκειά αμαρτωλής παράλληλης σχέσης με ένα Apple. "Ελπίζουμε να μην διαταράξουμε [πολύ] τον έγγαμο βίο με το PC σας", δηλώνουν χαρακτηριστικά στο τέλος της εισαγωγής στο αφιέρωμα.
Η προσωπική μου άποψη είναι πως σύντομα τα "παραθυριακά διαζύγια" στην Ελλάδα θα αυξηθούν ραγδαία!
Η εικόνα που συνοδεύει το κείμενο έχει φιλοτεχνηθεί από μένα και ήταν μια ιδέα που προέκυψε σε συνεργασία με τον Χρήστο Βαρελά και την "Εύα" Καραπιδάκη. Ελπίζω να αποδίδει την αμαρτωλή σχέση...

Πειρατες!

Το blog του Wil Shipley είναι ένα από τα αγαπημένα μου. Ο developer της Delicious Library, ενός από τα πιο όμορφα προγράμματα στον κόσμο, γράφει απλά και έξυπνα. Κρίμα που δε γράφει πιο συχνά...
Το κείμενο που θα σας προτείνω αυτή τη φορά έχει να κάνει με την Πειρατεία. Η άποψη του Wil έχει ενδιαφέρον, εφόσον προέρχεται από κάποιον που δημιουργεί προστατευόμενη πνευματική ιδιοκτησία.
Μπορείτε να το διαβάσετε εδώ:"Piracy" by Wil Shipley

Tεντ και Τζούλια

(Το παρακάτω κείμενο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό +design τον Νοέμβριο του 2003. Αποτελεί την προσωπική μου γνώμη και προβληματισμό για την αναγκαιότητα της εκκίνησης ενός διαλόγου για να βρεθεί ένας νέος τρόπος διάθεσης λογισμικού. Το οποιοδήποτε σχόλιο θα βοηθούσε σε αυτή την κατεύθυνση.)

Tεντ και Τζούλια
“Φανταστικές” (ή μήπως όχι) ιστορίες
για το λογισμικό, τη χρησικτησία και εμάς...

O Τεντ κάθισε στο γραφείο του και συνέδεσε το MetaMac του στο EverNet. Το Brain storming είχε πάει καλά. Τα μάτια του γυάλιζαν από δημιουργικότητα όσο και από χαρά. Η ομάδα του είχε βρει μια πραγματική ΙΔΕΑ για το προωθητικό υλικό που είχε ζητήσει ο πιο δύσκολος και ταυτόχρονα πιο σημαντικός πελάτης τους. Λίγες ώρες το χώριζαν από το να κατέβει τρία - τρία τα σκαλιά και να χωθεί στην αγκαλιά της κοπέλας του.

Τρεις ορόφους πιο κάτω η Τζούλια τελείωνε τη διπλωματική της εργασία. Αυτό το απόγευμα - έστω αυτό το βράδυ - θα ήταν το τελευταίο που θα περνούσε άγρυπνη και μακρυά από το αγόρι της. Η αναζήτηση, η έρευνα και η μελέτη είχαν αποδώσει. Βοήθησε και εκείνος και τώρα έμενε μόνο η εκτέλεση. Συνέδεσε το MetaMac της στο EverNet και έστειλε ένα γλυκό φιλί με τον Αισθητικό καταγραφέα της. Ο Τεντ πλησίασε τον αισθητήρα που άναψε ειδοποιώντας τον για το μήνυμα. Δέχτηκε το φιλί και ανταπέδωσε. "Σε λίγες ώρες θα είμαστε πραγματικά κοντά", έγραψε σε μια virtual flash-card. Αυτή η παλαιά τεχνολογία σε συνδυασμό με μια κλασσική pixel γραμματοσειρά ασκούσαν μεγάλη γοητεία σε έναν λάτρη της τεχνολογίας όπως εκείνος.
Ξαναγύρισε στο project με την εικόνα της Τζούλια ακόμη στο μυαλό του.
"Χρειάζομαι τέσσερις εικόνες από την ImageShare. Θα χρησιμοποιήσω το λογισμικό της PhotoCut για να τις ξεγυρίσω και μετά το plug-in της KALI για να πολλαπλασιάσω κάποια σημεία τους. Ο Bruno Munari είχε δίκιο. Ο πολλαπλασιασμός των μερών είναι πάντα ένα φανταστικό εύρημα. Να διαλέξω δύο σωστές γραμματοσειρές για τα κείμενα. Θα συνδεθώ στην Parapente Fonts για αυτές. Ύστερα θα μπω στο Font3DRetoucher και θα προσωποποιήσω το αποτέλεσμα στο λογότυπο. Ω, μην ξεχάσω να παραγείλω και μια πίτσα για μετά..."
...
Μερικές ώρες αργότερα...
Η Julia λάμβανε τις ψηφιακές ολογραφίες της παρουσίασής της από τo courrier. Άφησε ένα "Κόσμω" φιλοδώρημα στο νεαρό και μπήκε στο site της eBank της. Ο λογαριασμός με το κόστος της εργασίας της είχε ήδη παραδωθεί.
"Πάλι ανέβασαν τις τιμές", σκέφτηκε. "25 Κόσμω μπορεί να μην είναι πολλά για εργασία 6 μηνών, όμως έχω να σκέφτομαι και τις διακοπές".
Την ίδια ώρα ο Τεντ έκλεινε τα αρχεία του και έστελνε τις τελευταίες λεπτομέρειες για την παρουσίαση στο server. Την επόμενη μέρα θα συνδεόταν από τον κήπο, όπου είχε οριστεί να είναι ο χώρος της παρουσίασης. Ο χώρος έμοιαζε ιδανικός για το project του πελάτη παρά το κόστος του. "400 Κόσμω. Αχ αυτή η γη!", αναφώνησε. "Είναι δυστυχώς το μόνο που δεν μπορούμε ακόμη να αγοράσουμε με "χρησικτησία! Πάλι καλά που για όλα τα άλλα υπάρχει το EverNet!".
Τελευταίο μέλημα να κοιτάξει το λογαριασμό: 101.51 Κόσμω.
Ανάλυση:
Χρήση εικόνων: 100 Κόσμω (Σημείωση Παροχέα: -50% για την ριζική αλλαγή που πραγματοποιήσατε. Τα δικαιώματα ισχύουν για τους επόμενους 6 μήνες. Ευχαριστούμε. ΙmageShare)
Χρήση PhotoCut: 1 Κόσμω. (Σημ. Παρ.: Ευχαριστούμε για την υπόδειξη σφάλματος αντιχρηστικότητας. Ελπίζουμε να είστε ένας από τους πελάτες μας που θα δοκιμάσουν τη νέα μας βελτιωμένη έκδοση PhotoCut 78.5.7)
Xρήση Γραμματοσειρών: 0.5 Kόσμω. (Σημ. Παρ.: Η εταιρεία μας σας υπενθυμίζει πως ανανεώσαμε πρόσφατα τη συλλογή μας με παλαιές κλασσικές pixel γραμματοσειρές. Οι υποδείξεις σας πιάνουν πάντα τόπο! Ευχαριστούμε)
Χρήση KALI Plug-in: 0.01 Kόσμω (Σημ. Παρ.: Το plug in για το PageXPress που μας ρωτήσατε θα είναι διαθέσιμο σύντομα.
Χρήση Τηλεμεταφοράς Προσωπικών αισθητικών μηνυμάτων: 0.2 Κόσμω (Σημ. Παρ. Έκπτωση -80%, Αιτιολογία: VIP πελάτης)
Ο Τεντ υπέγραψε ψηφιακά την εντολή πληρωμής και έστειλε άλλο ένα "φιλί" στην καλή του. "Tελείωσες; Κατεβαίνω!", της έγραψε στη flashcard και κατευθύνθηκε στην πόρτα. Κατέβηκε τρία τρία τα σκαλιά και κτύπησε την πόρτα της Julia.
(ΣΣ. 1 Kόσμω = 1 Eυρώ)


...
Μερικά χρόνια, δεκαετίες, αιώνες (;) νωρίτερα...
Ο Tεντ (ή όπως αλλιώς τον λένε) κάθεται μπροστά στο Mac του και περνά τους τελευταίους λογαριασμούς. Αυτό το μήνα είχε έξοδα. Νέες εκδόσεις προγραμμάτων, νέες ανάγκες σε κλασσικές serif γραμματοσειρές, νέα plug in, χρήση εικόνων, αγορά cd με royaltee free υλικό.
Ο λογαριασμός είναι μεγάλος και σκέφτεται αν μπορεί να ρισκάρει ακόμη με το πειρατικό λογισμικό που χρησιμοποιεί. "Αποκλείεται να αγοράσω όλα όσα έχω πειρατικά", σκέφτεται. "Και εκείνο το 3D πρόγραμμα, και εκείνα τα plug ins που μου γυάλισαν, και εκείνο το πρόγραμμα για video; Aποκλείεται! Δεν θα τα αποσβέσω ποτέ! Άραγε θα έρθει ποτέ η ώρα που θα πληρώνω για ότι χρησιμοποιώ και όχι για ότι μπορεί και να χρησιμοποιήσω;...".
Ο Τέντ επισκέπτεται συχνά το Χanadu.net. Ο συνονόματός του Τέντ Νέλσον, ο πατέρας του hypertext, των hypermedia και της ιδέας του Διαδικτίου είναι για εκείνον όχι μόνο ένας οραματιστής των 70's που ακόμη περιμένει να δικαιωθεί. Είναι μια ελπίδα. Tο έχει συστήσει και στη σπουδάστρια φίλη του. Eκείνη απολαμβάνει ακόμη την ασυλεία της σπουδάστριας. H BSA, ο ΣΔOE, oι εταιρείες δεν μπαίνουν στα σπίτια ψάχνοντας για πειρατικό software. Στη σχολή της και στο δίκτυο βρίσκει οτιδήποτε θελήσει για την ώρα. O μόνος που κερδίζει είναι οι τηλεφωνικές εταιρίες. Tρέμει όμως στην ιδέα πως αργότερα - ως επαγγελματίας - θα πρέπει ίσως να αγοράσει όλα όσα θα ήθελε να χρησιμοποιεί.

H OYTOΠIA ΠOY EΓINE ΠPAΞH KAI KAΠOIA ΠOY AKOMH ΠEPIMENEI
Ο Τεντ Νέλσον οραματίστηκε από το 1963 το Ίντερνετ, το υπερκείμενο, τα πολυμέσα και τα δικαιώματα των μηχανών. Γοητευμένος από το "As we may think" (1946) του Vannevar Bush και τη δουλειά του Douglas Engelbart (mouse, XeroxParc, Ethernet κλπ) μίλησε για ένα δίκτυο όπου όλη η γνώση του κόσμου θα βρισκόταν διαθέσιμη. Κυρίως όμως θα μπορούσαν να αναζητηθούν οι συνδέσεις της και να αποδωθούν τα δικαιώματα σε όσους τη δημιουργούσαν. Μίλησε για κάποιες υποδιαιρέσεις του σεντ με τις οποίες θα πληρώναμε για τη χρήση της επιστήμης, της τέχνης, της δημιουργίας. Υπεραμύθηκε της χρησικτησίας με την πραγματική της έννοια.
Ο Νέλσον ονειρεύτηκε κάτι παρόμοιο με την φανταστική σκηνή που προηγήθηκε. Φαντάστηκε πως θα μπορούσαμε να έχουμε στη διάθεσή μας κάθε ψηφιακό αγαθό και να πληρώνουμε ανάλογα με τη χρήση του και κυρίως ανάλογα με το πόσο κερδίζουμε από αυτήν.
Kάποια από τα όνειρα του Nέλσον έγιναν αργότερα πραγματικότητα. O ίδιος πάντως φωνάζει πως κάτι δεν πάει καλά στην ψηφιακή εποχή και πως όσα φοβόταν τότε για το δίκτυο και ιδιαίτερα για τα πνευματικά δικαιώματα έχουν δυστυχώς συμβεί.



Tα κλοπημέα στην εσπερίδα
Tο 2001, στο Πάγκειο Μέγαρο, το ΔέλταD είχε διοργανώσει μια εσπερίδα για τα Ελληνικά Γράμματα και το μέλλον τους. Ανάμεσα στο γόνιμο προβληματισμό για αισθητικά, γλωσσικά και άλλα θέματα είχα προβάλει τις απόψεις του Τεντ Νέλσον και είχα ζητήσει στους παρευρισκομένους να τις εξετάσουμε. Είχα θέσει το θέμα της ενδεχόμενης χρέωσης ανάλογα με τη χρήση και όχι ανάλογα με την αγορά. Είχα άλλωστε πει πως οι γραμματοσειρές - ώς λογισμικό - διανέμονται υπό το καθεστώς της χρησικτησίας. Κάποιος δηλαδή αγοράζει το δικαίωμα να τις χρησιμοποιεί και δεν μπορεί να τις μεταπωλήσει νόμιμα, ούτε να μεταβιβάσει το δικαίωμα της χρήσης τους. Είπα τότε στους συναδέλφους πως ενώ μιλάμε για χρησικτησία στην πραγματικότητα πουλάμε προνομιακά για εμάς ακριβά. Δεν εξετάζουμε τελικά τη χρήση, παρά μόνο την αγορά. Αν κάποιος χρησιμοποιήσει τη γραμματοσειρά μας σε μια καμπάνια μιας πολυεθνικής και κάποιος άλλος σε μια συνοικιακή εργασία καλούνται να πληρώσουν το ίδιο ποσό.
Πρότεινα πως θα έπρεπε οι εταιρίες γραμματοσειρών να προσπαθήσουν να βρουν τον τρόπο να χρεώνουν πραγματικά τη χρήση μιας γραμματοσειράς και όχι την αγορά. Δεν είναι το ίδιο η χρήση σε ένα μηνιαίο περιοδικό μεγάλης κυκλοφορίας και το ίδιο σε μια συνοικιακή pizzeria.
Oι εταιρίες που διαθέτουν εικόνα έχουν δείξει ίσως ένα δρόμο, παρότι κι εκείνες αδιαφορούν τις περισσότερες φορές για το αν αλλάζουμε τόσο πολύ μερικές φορές τις εικόνες τους, ώστε μικρό ουσιαστικά μέρος τους χρησιμοποιείται επικερδώς. Σε κάθε περίπτωση πάντως έχουν καταλάβει πως η χρήση διαφέρει από πελάτη σε πελάτη και αυτό είναι σημαντικό βήμα.
Αν και για τις γραμματοσειρές και το λογισμικό βρίσκαμε κάποιο σύστημα που να ελέγχει τη χρήση τότε θα χρεώναμε δίκαια όλους και ταυτόχρονα θα κερδίζαμε κι όσοι συμμετέχουμε σε αυτό το κλάδο.
Προσωπικά πιστεύω πως αν κέρδιζα έστω και κάποια σεντ από κάθε φορά που κάποιος διάλλεγε μια γραμματοσειρά μου για μια μικρή δουλειά και κάποια ευρώ για κάποια μεγάλη, τότε θα μπορούσα να ζω μόνο από αυτή τη δουλειά. Tη φράση αυτή την “κλέβω” από τον Kάι Kράουζε, ο οποίος είχε πει περίπου το ίδιο πριν μερικά χρόνια. Tότε ήταν η εποχή που μεσουρανούσαν τα KPT και εκείνος έλεγε πως αν κέρδιζε έστω ένα σεντ από κάθε δουλειά στην οποία το πρόγραμμά του είχε συμβάλλει θα είχε γίνει κροίσος.



Περί τρελλών
Όσοι καλόπιστοι δεν βιάστηκαν να με ονομάσουν τρελλό στο Πάγκειο, αλλά ταυτόχρονα δεν είχαν (ούτε εγώ έχω απόλυτα) πειστεί για τη λειτουργικότητα του συστήματος, είχαν επιχειρηματολογήσει κατά των απόψεων μου με το σκεπτικό της δυσκολίας και του μεγάλου κόστους ελέγχου ενός τέτοιου συστήματος. Δεν μπορώ να μην παραδεχτώ πως η διαπίστωσή του περί δυσκολίας είναι ορθή. Φοβάμαι όμως πως η άρνησή τους να εξετάσουν ενδεχόμενους τρόπους επίλυσης δεν δικαιολογείται. Eιδικά για ένα κλάδο όπως το design ή η πληροφορική στους οποίους αυτό που χθες είναι ουτοπία, αύριο είναι ήδη ξεπερασμένο. Άλλωστε ποιος είπε πως τα πράγματα είναι εύκολα; Όμως και το να στηθούν επιχειρήσεις λογισμικού ήταν κάποτε πολύ δύσκολο. Σε όλο τον κόσμο. Πόσο μάλλον στην Eλλάδα;
Η κουβέντα, ο προβληματισμός, η αναζήτηση λύσεων και η κατάθεση προτάσεων θα μπορούσαν να προχωρήσουν ή έστω ήλπιζα να προχωρήσουν. Ποτέ δεν ισχυρίστηκα πως είχα τη λύση. Διαπίστωνα όμως ένα υπαρκτό πρόβλημα και ήλπιζα πως ο διάλογος γύρω από αυτό θα βοηθούσε.
Στα επόμενα χρόνια και όσο η φιλική μου σχέση με τον Πάνο Βασιλείου (Parachute) μεγάλωνε, περάσαμε κάποια βράδυα κουβεντιάζοντας το θέμα. Πιθανόν και σε άλλα γραφεία συναδέλφων να έγιναν ανάλογες συζητήσεις. Καμμία όμως δεν μοιάζει να έχει φέρει αποτέλεσμα. Οι γραμματοσειρές πωλούνται με τις ίδιες περίπου τιμές και κατά τη γνώμη μου απλά κλείνουμε τα μάτια σε ένα υπαρκτό πρόβλημα.
Το ίδιο κάνουν δυστυχώς και οι άλλες εταιρίες στο εξωτερικό. Στο τελευταίο τεύχος του αγγλικού MacWorld και στο editorial του o εκδότης του περιοδικού αναφέρεται στο θέμα γράφοντας χαρακτηριστικά πως "από τις γραμματοσειρές που είναι εγκατεστημένες πειρατικά είναι ζήτημα ένα 5% να χρησιμοποιείται για επαγγελματικές εργασίες. Οι σχεδιαστές θέλουν να τις δοκιμάσουν, να κάνουν κάποιο προσχέδιο και όταν έρθει η ώρα να το πραγματοποιήσουν συνήθως αγοράζουν τα fonts".



Περί δωρεάν διάθεσης γραμματοσειρών
Κάτω από το σκεπτικό της ενίσχυσης του φίλου εκδότη Δημήτρη Φακίνου και της έμμεσης προβολής που η πράξη μου συνεπάγεται του παρεχώρησα κι εγώ τα δικαιώματα της διάθεσης της Povera. Η συγκεκριμένη γραμματοσειρά φτιάχτηκε γρήγορα και βρώμικα και στην πραγματικότητα ποτέ δεν υπολογίστηκε από εμένα σαν μια σπουδαία εργασία. Έτσι δέχτηκα να τη δώσω στο περιοδικό και να βοηθήσα την προσπάθεια όλων μας. Tο κάνω με βαριά καρδιά, άσχετα από το αν η αξία της συγκεκριμένης γραμματοσειράς είναι μεγάλη ή όχι. H αξία ενός κομματιού λογισμικού είναι πάντα ανάλογη με ότι εκείνο σε βοηθάει να αποκτήσεις.
Θα ήθελα μάλιστα να διευκρινήσω στον αναγνώστη πως δεν παραχωρώ τη χρήση της γραμματοσειράς αυτής για εμπορικές εργασίες. Oυδόλως με απασχολεί η εγκατάστασή της. Oυδώλως με ενδιαφέρει αν την εγκαταστήσει σε 5 ή 2005 υπολογιστές. Δεν με ενδιαφέρει αν παίξει με αυτή, αν στείλει μηνύματα, δημιουργήσει σπουδαστικές εργασίες ή οτιδήποτε ερασιτεχνικό. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις θα αισθάνομαι χρήσιμος και η επιλογή του θα με τιμά και θα μου αρκεί. Aν όμως κάποιος θέλει να χρησιμοποιήσει την γραμματοσειρά μου για εμπορική χρήση θα ήθελα να την αγοράσει. Oι γραμματοσειρές αποδεικνύονται φθηνές, όταν μπαίνουν στον προϋπολογισμό μιας εργασίας. H εφάπαξ αγορά τους είναι ακριβή για τον μέσο designer!



Tο ζευγάρι της επιτυχίας και κάποιες εξηγήσεις
Στο παρελθόν είχα διαθέσει και πάλι μια γραμματοσειρά μου. Πάλι το Δέλτα D είχε ζητήσει από κάποιους σχεδιαστές να του δώσουμε γραμματοσειρές μας. Είχα τότε παραχωρήσει μια γραμματοσειρά που ήταν ένα παιχνίδι με κάποια έκδοση των Courrier. Eίχα περάσει ένα Σαββατοκύριακο παίζοντας και είχε βγεί το συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Αυτός ήταν και ο λόγος που την ονόμαζα Weekend. Στο περιοδικό είχε διατεθεί ως DeltaD-Tsevis, έπειτα από απόφαση του εκδότη.
Τα επόμενα χρόνια είδα αρχικά με έκπληξη και στη συνέχεια με ευχαρίστηση αλλά και δυσαρέσκεια τη γραμματοσειρά μου σε πολλές εργασίες. Την είδα σε δεκάδες εργασίες μαθητών μου στον ΑΚΤΟ και σε κάποια fanzines. Όταν όμως την έβλεπα σε αφίσες του Δήμου Αθηναίων ή σε γιγαντοαφίσες της Admiral δίπλα στον Τζιοβάννι και κάποιον ακόμη ποδοσφαιριστή (συγχωρέστε με δεν γνωρίζω το όνομα) να πουλάνε παπούτσια προβληματίστηκα.
Σκέφτηκα πως όλα σε αυτές τις δουλειές είχαν πληρωθεί. Όλα πλην της γραμματοσειράς. Δεν γνωρίζω τις πωλήσεις της Admiral, δεν γνωρίζω την αμοιβή των ποδοσφαιριστών του Ολυμπιακού (είμαι και Παναθηναϊκός :-) ), δεν ξέρω πόσα πήρε η διαφημιστική εταιρία και πόσο κόστισε η ενοικίαση των χώρων. Αυτό που ξέρω είναι πως η γραμματοσειρά μου - για το όποιο ποσοστό αυτή συνέβαλε στη συγκεκριμένη εργασία - δεν πληρώθηκε. Θεωρώ το γεγονός άδικο και εν μέρει προσβλητικό για τους σχεδιαστές. Ταυτόχρονα θεωρώ πως έτσι κάνουμε κακό στην αγορά. Μαθαίνουμε τον κόσμο να θέλει ένα εργαλείο για την εργασία του "τσάμπα" (!), ενώ για κάποια άλλα πληρώνει.



Περί τιμών
Πίστευα πως οι τιμές των γραμματοσειρών, όσο και αν πέσουν, όσο και αν θα είναι χαμηλές για την όποια αξία τους, θα είναι πάντα υψηλές για μια τεράστια μερίδα σχεδιαστών. Έχω την τύχη να είμαι μέλος της εταιρίας Parachute, να έχω εργαστεί για συγκεκριμένες δουλειές της και να μπορώ να έχω αποκτήσει με ευνοϊκότερους ίσως όρους τον πλήρη κατάλογό της. Έτσι μπορώ κάθε φορά να διαλλέξω ανάμεσα σε εκατοντάδες γραμματοσειρές, παρότι τελικά δε χρησιμοποιώ πάνω από δέκα το χρόνο. Έχω όμως τη δυνατότητα να τις τεστάρω, να τις δοκιμάζω σε κάποια εφαρμογή και ύστερα να τις χρησιμοποιώ εμπορικά. Τη δυνατότητα αυτή την έχουν ελάχιστοι συνάδελφοι νόμιμα. Όλοι οι υπόλοιποι; Την επιδιώκουν παράνομα. Εγκαθιστούν ή και χρησιμοποιούν παράνομα γραμματοσειρές. Κυρίως οι σπουδαστές, οι οποίοι έχουν αποδειχθεί σε πρωταθλητές της πειρατείας. Κάποιοι άλλοι περιμένουν την προσφορά του περιοδικού Δέλτα D, του Γραφίστα, του Macland, του Adobe Magazine ή όποιου άλλου μέσω κάποιας επιχειρηματικής συμφωνίας θα εξασφαλήσει κάποιες γραμματοσειρές δωρεάν για τους αναγνώστες - πελάτες του.
Εκείνοι μαθαίνουν να διεκδικούν δωρεάν κάτι και αποκτούν την κουλτούρα του "δωρεάν". Αυτή που απέκτησε το Ίντερνετ και παρέσυρε στην κατάρευση τις dot com, ενώ οι εταιρίες κινητής τηλεφωνίας θυσαύριζαν και θυσαυρίζουν με κακές απομιμήσεις.



Aς μιλήσουμε πάλι
Αποφάσισα λοιπόν να ξαναθέσω το θέμα μέσω του περιοδικού και να προκαλέσω την εκκίνηση ενός νέου διαλόγου. Σε αυτόν πιστεύω πως έχουμε όλοι λόγο. Η πειρατεία του λογισμικού είναι δεδομένη, συνάδελφοι σχεδιαστές, φίλοι προμηθευτές, αντιπρόσωποι οίκων του εξωτερικού, developers κλπ. Όπως στη μουσική η τον κινηματογράφο "η πειρατεία σκοτώνει". Μόνο που αυτοκτονούμε όλοι μαζί, πελάτες, έμποροι, μηχανικοί λογισμικού, σχεδιαστές, όταν κλείνουμε τα μάτια και δεν βλέπουμε την αλήθεια.
Δεν μπορούμε να αγοράσουμε όσο λογισμικό έχουμε πειρατικά. Έχω δει με τα μάτια μου εταιρία διανομής λογισμικού στην Eλλάδα - που στέλνει εξώδικα σε “πειρατές” - να χρησιμοποιεί μια σπασμένη κόπια σελιδοποιητικού προγράμματος άλλης εταιρίας. Aρχικά διασκέδαζα με την αντίφαση, αλλά στη συνέχεια θύμωνα με το θράσσος. O ιδιοκτήτης της μπορούσε να διασύρει κάποιο συνάδελφο την ίδια ώρα που ο ίδιος ήταν απροκάλυπτα πειρατής.
Έίναι κοινό μυστικό πως εταιρίες που πωλούν hardware (αλλά και software) εγκαθιστούν κάθε επιθυμητό από τον πελάτη τους πρόγραμμα στα μηχανήματα που πωλούν. Tο απίθανο είναι πως το προβάλλουν και ως πλεονέκτημα ενάντι των ανταγωνιστών τους. Kάποιοι πελάτες άλλων εταιριών που δεν θέλουν ή συχνώτερα δεν μπορούν να κάνουν το ίδιο διαμαρτύρονται σε εκείνες, με το επιχείρημα πως “γιατί όχι εσείς, αν όλοι...”.
H αλήθεια είναι πως η πραγματικότητα είναι διαφορετική από ότι θα ήθελαν να νομίζουν οι εταιρίες. Oι νέες εκδόσεις με ελάχιστες βελτιώσεις, οι συχνές και συχνά μη ουσιαστικές αναβαθμήσεις, η λογική του “as is” που έχει σώσει τη βιομηχανία της πληροφορικής έχει κατά τη γνώμη μου τα όρια της. Ήδη κάποιοι οίκοι έχουν αρχίσει να βλέπουν πως χρειάζεται εναλλακτική λύση και δεν είναι τυχαίες οι καμπάνιες νομιμοποίησης της Adobe ή η πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση της Rainbow Computer για τη συνδυασμένη αγορά Flash MX και εκπαίδευσης σε αυτό.
Kάποιοι αρχίζουν να καταλαβαίνουν πως δεν θα αποσβέσουμε ποτέ ούτε ένα μικρό μέρος του λογισμικού που θέλουμε να εγκαταστήσουμε. Aς μη μιλήσω φυσικά για αποσβέσεις software ή hardware, για ελληνική φορολογική πολιτική και για συνδικαλιστικές διεκδικήσεις, γιατί η “Ένωση” Γραφιστών θα μου πει συστήσει πάλι να αλλάξω λογιστή...
Kαι αν κάποιοι δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα, έχουν κάθε συμφέρον να κατανοήσουν πως ένας κλάδος ζει από το σύνολό του. Δεν μπορεί να πληρώσει - ακόμη και ένα μέσο γραφείο - πάνω από 20.000 Ευρώ σε γραμματοσειρές και άλλο δημιουργικό λογισμικό, απλά και μόνο για να το μάθει, το δοκιμάσει και ίσως περιστασιακά να το χρησιμοποιήσει. Xρειάζεται να δούμε το πρόβλημα περισσοτερο σφαρικά συνειδητοποιώντας πως αν οι πελάτες μας πέσουν θα μας παρασύρουν μαζί τους. Πως πρέπει να δώσουμε καλύτερο προϊόν - υποστήριξη στον πελάτη αν θέλουμε εκείνος να μην πάει στον νιγηριανό της γωνίας ή στο Limewire.



H λογική της δημιουργίας εγκληματιών
Oι εταιρίες μουσικής πληρώνουν τώρα την άρνησή τους να καταλάβουν τις τάσεις της πραγματικής ψηφιακής εποχής. Έδεσαν τις οικονομικές τύχες της μουσικής στο βινύλιο, στην κασέττα ή στο cd. Πουλούσαν υλικό αντί για τέχνη. Oι πελάτες τους συνοστίζονται στο Kazaa και τώρα τρέχουν να καταλαβουν τι συνέβη. Oι ίδιες πάντως εισπράττουν χρόνια τα δικαιώματα της μουσικής από τους δημόσιους χώρους. Aρνούνται να διαθέσουν ψηφιακά τη μουσική τους και για άλλη μια φορά έρχεται η Apple να δείξει κάποιο ορθό δρόμο. Tην ίδια ώρα η RIAA εξαπολύει μυνήσεις ή προωθεί δηλώσεις μεταμέλειας. Mια ολόκληρη βιομηχανία αντιμετωπίζει τους πελάτες της σαν εγκληματείες και δεν καταλαβαίνει πως τους χάνει περισσότερο.
Kαι ενώ τελευταία στην Aμερική κάτι κινείται η Eυρώπη που τόσο περηφανεύεται για τα φώτα που έδωσε στο Nέο Kόσμο μένει ακόμη στις συζητήσεις. Όσο για την “φωτοδότρια” Eλλάδα... Aκόμη οι ελληνικές εταιρίες δηλώνουν πως είναι μικρό το ποσοστό των Eλλήνων που χρησιμοποιούν Internet. Kαι μέχρι να γίνει μεγάλο στέλνουν το πιο δυναμικό κομμάτι του στο Kazaa.
Όσο θα μένουμε προσηλωμένοι στο βινύλιο, στον αριθμό εγκαταστάσεων και στις διώξεις, όσο θα κλείνουμε τα μάτια στο πρόβλημα εκείνο απλά θα μεγαλώνει.
Αν - ακολουθώντας όσα έλεγε (και εξακολουθεί να λέει) ο Τεντ Νέλσον - βρίσκαμε ένα τρόπο πραγματικής χρησικτισίας, τότε ίσως οδηγούμασταν στην ουσιαστική πραγμάτωση του Digital Beeing του Νεγροπόντη. Ίσως δίναμε στη γνώση την τιμή της και στην οικονομία ένα νέο ξεκίνημα. Ίσως κάναμε πιο γρήγορα πραγματικότητα την ιστορία της αρχής αυτού του κειμένου. Δεν είναι εύκολο. Όμως και η γη δεν είναι επίπεδη!

Χάρης Τσέβης

Deja Vu

Η Apple θα ενσωματώσει προοδευτικά επεξεργαστές Intel στα μηχανήματά της.
Κάποιοι ένιωσαν πικρία, άλλοι χαρά, άλλοι το είδαν αδιάφορα.
Υπάρχουν όμως και κάποιοι που έχουν ζήσει ακριβώς το ίδιο "transition" μερικά χρόνια πριν.
Τότε το ...Mac OS X ή καλύτερα το NeXTStep του Steve Jobs πέρασε την πόρτα της Intel.
Τα πρώτα συναισθήματα ήταν τα ίδια, ύστερα...
Αλλά καλύτερα να τα διαβάσετε από πρώτο χέρι από το blog του Wil Shipley, ενός από τους developer που θαυμάζω.
Μαζί τους θα βρείτε μαρτυρίες για porting προγραμμάτων Mac σε Intel καθώς και τις εκτιμήσεις του Wil για την πορεία του Mac.:
"At last, some decent software for Intel processors"

Ενα χρονο μετα...

"Remembering you are going to die is the best way to avoid the fear that you have something to lose".

Steve Jobs (από την ομιλία του σε φοιτητές του Στένφορντ στις 13 Ιουνίου 2005
Άρθρο για την Ομιλία του CEO της Apple και της Pixar στο link που ακολουθεί:

Apple's Jobs Tells Graduates About Dropout

Good Artists copy - Great Artist Steal

Ομιλία στο 3ο Ελληνικό Συνέδριο Γραφιστικής | Desicon05, Αθήνα, 14.05.2005
Διοργάνωση: Credis Visca

"Οι καλοί καλλιτέχνες αντιγράφουν.
Οι μεγάλοι καλλιτέχνες κλέβουν!"
Pablo Picasso

Η ίδια αυτή αμφιλεγόμενη φράση περιέχεται στη διδασκαλία σημαντικών δασκάλων των δημιουργικών επαγγελμάτων. Τι εννοούσε όμως ο Πικάσσο με τη φράση "οι καλοί καλλιτέχνες αντιγράφουν, οι μεγάλοι καλλιτέχνες κλέβουν";
Μήπως έστελνε κάποιους δημιουργούς να κλέψουν από κάποιους άλλους;
Ποιά ήταν αυτή η κλοπή και τι γινόταν και δεν συλλαμβάνονταν οι μεγάλοι καλλιτέχνες;

Αν κάνουμε μια αναζήτηση στο Google με τη φράση θα μας επιστρέψουν πάμπολες σελίδες με ερμηνείες της. Διάλλεξα να σας μεταφέρω εκείνη του Κάμερον Μολ, ενός επιτυχημένου σχεδιαστή ιστοσελίδων από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Προσπαθώντας να ερμηνεύσει τον Πικάσσο, ο Κάμερον ξεκινάει από την παραδοχή πως για να γίνεις καλός δημιουργός πρέπει να αντιγράψεις αρχικά μια καλή και λειτουργική δουλειά.

"Ξαφνικά θα ανακαλύψεις πως υπάρχει μια θετική πλευρά στην αντιγραφή, η συμβατικότητα.
Κτίζοντας ένα web site πάνω στα ίδια θεμέλια με ένα άλλο, ειδικά σε ότι έχει να κάνει με τη σύνθεση και την αρχιτεκτονική των πληροφοριών, οδηγείς τελικά στη ανάπτυξη εξοικείωσης και διαίσθησης από τον τελικό χρήστη".
Δεν είναι τυχαίο πως κάθε δικτυακό κατάστημα στον κόσμο είναι βασισμένο στα ίδια θεμέλλια με εκείνα του Amazon. Φυσικά τόσο το Amazon όσο και άλλα καταστήματα άρχισαν να διαφοροποιούν το οικοδόμημά τους. Προχώρησαν ένα βήμα παρακάτω, μεταπήδησαν στο δεύτερο επίπεδο δημιουργίας. Και αυτό κατά τον Κάμερον είναι το να κλέβεις από τον εαυτό σου.

Στο στάδιο αυτό εξερευνάς στο αρχείο σου, εκείνο που έφτιαξες αποδομώντας και ανασυνθέτοντας επιτυχημένα παραδείγματα, στοιχεία που παρουσιάζουν ενδιαφέρον. Παρατηρείς σχέδια που είχαν επιτυχία σε κάποιον πελάτη και τα προτείνεις σε κάποιον άλλο. Προσπαθείς να ολοκληρώσεις κάτι που κάποιος ή κι εσύ ακόμη αφήσατε ημιτελές.
Όταν εξαντλήσεις αυτό το στάδιο, είσαι έτοιμος να περάσεις στο τρίτο και τελευταίο. Εκείνο της κλοπής!
Μόνο που θα κλέψεις καλά όταν κλέψεις διακριτικά...

Και αν σας ρωτήσω να μου πείτε, ποιός είναι ο καλός κλέφτης, τι θα απαντήσετε;
Προφανώς, πως είναι εκείνος που δεν συλλαμβάνεται!
Όπως οι Beatles έφτιαχναν τα έργα τους with a little help από την κλασσική, την Jazz ή την blues παράδοση, έτσι και ο Μολ έχει ένα φίλο που τον βοηθά στα δικά του. Πρόκειται για τον επίσης σχεδιαστή Jesse Bennett.
Εκείνος αρέσκεται στο να υπογράφει τα email του με μια φράση ενός άλλου μεγάλου και "αυθεντικού", του Άλμπερτ Άινσταιν:
"Το μυστικό της δημιουργικότητας είναι να γνωρίζεις πως να κρύψεις τις πηγές σου", έλεγε ο κορυφαίος επιστήμονας.



Εικονογράφηση: Χάρης Τσέβης, περιοδικό RAM Ιανουάριος 2005.

Είναι σίγουρο πως ο απαίδευτος περί τα δημιουργικά πιστεύει πως χρειάζεται μεγάλη μαεστρία - για να μην πούμε πανουργία - για να κάνει κάτι τέτοιο.
Πράγματι ίσως και να ισχύει μια τέτοια άποψη.
Οι δημιουργικοί άνθρωποι όμως ξέρουν πως το ζήτημα είναι πολύ πιο απλό. Διότι ο πιο εύκολος τρόπος για να κρύψεις μια πηγή ενός καλλιτεχνήματος είναι να χρησιμοποιήσεις μια ήδη κρυμμένη.

Ας εξηγηθούμε όμως...
"Ο Πικάσσο δύσκολα θα εννοούσε πως οι μεγάλοι καλλιτέχνες κλέβουν δημοφιλή σχέδια που είναι γνωστά σε όλους", λέει ο Wes George, ένας ακόμη δικτυακός φίλος του Κάμερον Μολ, δημοσιογράφος του Mac Observer και σύμβουλος επενδύσεων.

"Εκείνο που εννοούσε ο Πικάσο ήταν πως οι μεγάλοι καλλιτέχνες ψάχνουν μέσα στον τεράστιο σωρό απορριμάτων, που χάθηκαν, ξεχάστηκαν, ξεπεράστηκαν ή παρακάμφθηκαν για να βρουν τα σπάνια διαμάντια.
Ας θυμηθούμε τη μαρτυρία του David Carson που ομολογούσε πως ανάμεσα στα σκουπίδια φωτογράφων και άλλων σχεδιαστών έβρισκε έτοιμο το υλικό για τις δικές του δημιουργίες.

"Ο Πικάσσο υπονοεί πως οι μεγάλοι καλλιτέχνες δεν συλλαμβάνονται να κλέβουν, επειδή ότι οικειοποιούνται το μετασχηματίζουν τόσο λεπτομερώς σε κάτι δικό τους, που όλοι φτάνουν να πιστεύουν πως η μεγάλη ιδέα ήταν δική τους από την αρχή".

Έχω κι εγώ μερικούς φίλους που με βοηθούν στο να γράφω ή να σχεδιάζω.
Ο πρώτος είναι σχεδιαστής γραμματοσειρών.
Μιλώντας στο 1ο Διεθνές Συνέδριο Τυπογραφίας και Οπτικής Επικοινωνίας στη Θεσσαλονίκη πριν τρία χρόνια, ο Πάνος Βασιλείου ανέπτυξε στους συνέδρους την άποψή του για τα στάδια της δημιουργικής παραγωγής τυπογραφικών στοιχείων. Κατά το Πάνο και κυρίως κατά τις πηγές του αυτά τα στάδια είναι ο Μιμητισμός,
η Δημιουργική Σύνθεση και μόνο στο τέλος, ίσως και η Πρωτοτυπία.

"Πρόκειται για ένα μοντέλο που εμπεριέχει πολλές φορές στα πρώτα στάδια το στοιχείο της αντιγραφής, το οποίο, συνειδητά ή ασυνείδητα, δεν έχουν αποφύγει ούτε οι μεγαλύτερες εταιρίες, ούτε οι μεγαλύτεροι σχεδιαστές στα πρώτα τους βήματα. Για παράδειγμα, ο Bodoni έχει συχνά κατηγορηθεί ότι “δανείστηκε” στοιχεία από τον Fournier, τον Baskerville και κυρίως τον Didot".
Μιλώντας δε σε νέους δημιουργούς που τρέφουν συχνά αυταπάτες για παρθενογεννέσεις ο Βασιλείου ξεκαθάρισε πως "το μοντέλο αυτό δεν θα πρέπει να μας ανησυχεί αν το δούμε στα ευρύτερα πλαίσια μιας εξέλιξης παρά μιας στασιμότητας. Μιας εξέλιξης που έχει σαν σκοπό να προσεγγίσει την πρωτοτυπία".

Και άν ο φίλος μου περιγράφει με ευθύτητα και ειλικρίνεια τη διαδικασία ενηλικίωσης ενός καλλιτέχνη, έρχεται ένας άλλος δικτυακός φίλος και μια κουβέντα μέσω email να μου εξηγήσει όλα τα επίπεδα της δημιουργίας.
Ταυτόχρονα να εξηγήσει τους κρυφούς φόβους και τα συμπλέγματα ενός δημιουργού που προσεγγίζει το έργο ενός άλλου.
Ο φίλος μου λέγεται xkont@mac.com, κατά κόσμο Χαράλαμπος Κοντοπανάγος. Πρόκειται για ένα δημοσιογράφο, μουσικό, διπλωματούχο κοινωνιολόγο, υποψήφιο διδάκτορα Κοινωνικολογίας της Μουσικής και πολλά ακόμη. Γνωριστήκαμε σε κάποιο δημιουργικό φόρουμ και ανταλλάξαμε email για το θέμα της πατρότητας του καλλιτεχνικού έργου. Οι μουσικές του μελέτες μου φαίνονταν χρήσιμες και ομολογώ πως ήθελα να ψάξω στο "κάδο απορριμάτων" του.

Κάποια στιγμή του έγραφα για την ηθική της απόδοσης credit σε ένα έργο που έφτιαξες χρησιμοποιώντας sample από κάποιο άλλο. Σας παραθέτω το απόσπασμα του μηνύματός του ακριβώς όπως το διάβασα, πιστεύοντας πως δεν χρειάζεται να το φιλτράρω ή να το παραλλάξω. Ταιριάζει αρμονικά στο κείμενό μου:

On 07 Dec 2004, at 13:52 , xkont wrote:

"Συμφωνώ 100%. Ρωτάω όμως... το συλλογικό συνειδητό (ή και ασυνείδητο) που αποτελεί μια κοινή αισθητική βάση μέσα στους αιώνες για κάθε πολιτιστική ομάδα και διαμορφώνεται από μικρά μικρά κομμάτια που "δεν πετιούνται" αλλά παραμένουν και επανέρχονται για να δημιουργήσουν το "στυλ", τον "τρόπο", τον "δρόμο", την "παράδοση"... και η χρήση αυτών των στοιχείων (χωρίς να το προσέχει κανείς) ποιανού δημιουργού μπορεί να είναι;
Θα σου πω ένα μουσικό παράδειγμα (επειδή η μουσική είναι η συνάντηση της αισθητικής με τα μαθηματικά - όπως και η Αρχιτεκτονική):
Πέρα από μελλωδίες (πτώσεις, διαιρέσεις, λύσεις διαστημάτων, αρμονία κλπ - που είναι ΚΑΙ εμπειρικά στο αφτί αλλά και μαθηματικά αποδεδειγμένα το πως πρέπει να κινούνται) θα σε ρωτήσω...
Ο ρυθμός του Καλαματιανού, ή του Τσάμικου, ή του Μπάλου... ποιανού μπορεί να είναι; Ποιά και πόσο σημαντική μπορεί να είναι η μετατόπιση ενός ογδόου σε ένα ρυθμό; ένα τίποτα αλλά μπορεί και τα πάντα...
Και επειδή μου'ρθε τώρα, τελείως μεταξύ μας και φιλικά, θα σου πω ένα προσωπικό βίωμα: (ΣΣ: Μην ανησυχείτε. Για αυτό πήρα άδεια προ της δημοσίευσης)

Άκουγα 4-5 φορές την ημέρα το 3ο κοντσέρτο του Ραχμάνινωφ επειδή μου φαινόταν αρκετά περίπλοκο και ξεχνιόμουν ή αφαιρόμουν μέσα στο 40λεπτο. Το άκουγα συνέχεια με σκοπό να πιάσω την αίσθηση της γνώσης του πιανίστα για το πως είναι να είναι ΟΛΟ αυτό το πράγμα μέσα στο κεφάλι σου σαν ένα πράγμα, σαν μια ιστορία...
Άγουγα, άκουγα, άκουγα, καθε φορά και κάτι διαφορετικό, σιγά σιγά ένιωσα και βρίκα όλες τις συνδέσεις των 2 μερών που στην αρχή μου φαίνονταν λίγο ασύνδετα.... όλες τις μυστικές ιστορίες που κρύβει, την ειρωνία, το σαρκασμό, το πάθος, το ψέμμα.. έβρισκα συνέχεια.... συνολικά πρέπει να το άκουσα 200 με 250 φορές μέσα σε ένα 2μηνο... (χωρίς να μου έχει γίνει μανία, απλά από τρομερό ενδιαφέρον αφού συνέχιζα να βρίσκω πράγματα)...

Μάλιστα, όπως και στον έρωτα, στο τέλος και όταν η ακρόαση ήταν μια ολοκληρωμένη εμπειρία ζήλευα που δεν είχα την πρώτη αίσθηση όταν πρωτοάκουγα τα μεθυσμένα παραπατήματα, τις (τότε) ανεξήγητες εκρήξεις...
anyway στο θέμα μας
Ένα βράδυ λοιπόν, εκεί που κοιμάμαι σκέφτομαι: "Το θέμα δεν είναι του Ραχμάνινωφ... είναι τόσο δυνατά κολλημένες οι νότες μεταξύ τους, τόσο χαλαρές αλλά ακλόνητες από επιρεασμό... δεν μπορεί... πρέπει να είναι διασκευή από παραδοσιακό Ρωσσικό τραγούδι"

Ξυπνάω το πρωί και θυμάμαι αυτή τη σκέψη... και σκέφτομαι "Dude, είσαι πολύ κομπλεξικός που σκέφτηκες τέτοιο πράγμα στον ύπνο σου... Δηλαδή, δεν μπορείς να δεχτείς ότι μπορεί ένας άνθρωπος να φτιάξει μια τέτοια μελωδία;

Φτού σου κομπλεξικέ!

Επειδή ξέρεις ότι δεν θα κολλήσεις ούτε 3 νότες με τόση δύναμη μεταξύ τους δεν μπορείς να πιστέψεις ότι μπορεί κάποιος να έχει τέτοιο ταλέντο" (Εννοείται ότι η ενορχήστρωση μετά είναι η μαγεία του Ραχμάνινωφ που φαίνεται σε ό,τι έχει κάνει ασχέτως του μουσικού θέματος).

Anyway, είπα να διαβάσω και την βιογραφία του person για να δω από που προέρχεται αυτή η μανιακή εσωτερική πίεση η οποία και με άγγιζε τόσο αλλά και εξέφραζε οσο κανένας άλλος (παρένθεση, λάτρευα από πιτσιρικάς τον Σούμαν και τον Τσαϊκόφσκι)...
Διαβάζω λοιπόν, τα προσωπικά δράματα του τύπου... κομπλάρω 1ον όταν έχει δηλώσει ότι θεωρεί πνευματικούς του πατέρες τον Σούμαν και τον Τσαϊκόφσκι... και παθαίνω 2η κόμπλα όταν διαβάζω ότι συμμετείχε σε ομάδα για την διασκευή παραδοσιακών Ρωσσικών τραγουδιών με αποκορύφωμα το 3ο κοντσέρτο για πιάνο...!

Έβγαλα 2 συμπεράσματα:
1 - Το ανθρώπινο από το πανανθρώπινο μπορείς να το ξεχωρίσεις... οι γεννεές ανθρώπων που έχουν επηρεάσει τις νότες για να κάτσουν εκεί που κάθονται ακούνητες σε ένα παραδοσιακό κομμάτι δεν μπορούν ούτε να μιμιθούν από έναν έστω υπερ-ταλαντούχο άνθρωπο. Το άτομο και το σύμπαν του φαίνεται. Μέσα σε αυτό μπαίνεις και εντάσεσαι... Το παραδοσιακό και πανανθρώπινο σε κατέχει apriori.
2 - Υπάρχουν αλυσίδες ανθρώπων που βιώνουν σε κοινό συναισθηματικό και πνευματικό κόσμο και αντιμετωπίζουν τα ίδια θεμελιώδη ζητήματα της ύπαρξής τους σε κάθε εποχή... άλλοι πιο επιτυχημένα, άλλοι λιγότερο... και κάποια στιγμή, απ' όπου και να συναντήσεις αυτό το δρόμο μέσα στον οποίο είσαι και εσύ κολλάς... Ακόμα και χωρίς να ξέρεις γιατί... (πχ ήμουνα 15 χρόνών και λάτρευα το "All by myself", για τη μελωδία... στα 28 μου ανακάλυψα ότι είναι διασκευή του 2ου μέρους του 2ου κοντσέρτου για πιάνο του Ραχμάνινοφ... αυτούσια η μελωδία...). Τέτοιες αλυσίδες υπάρχουν (υποθέτω) πολλές και δεν είναι μόνο μουσικές... άρχισα να βλέπω πως ο Γκαουντί και ο Νταλί είναι στην ίδια αλυσίδα.... ο Ίταλο Καλβίνο 100% σε όλες τις πλευρές...ακόμα και οι Μonty Python's είναι μία από τις εκδοχές αυτής της αλυσίδας... Ακόμα, ακόμα, βλέπεις και αυτούς που από αυτή την αλυσίδα έκαναν ένα βήμα (ή πολλά, όπως ο Ντεπυσύ) πιο κει ή ο Γκέρσουιν πιο πέρα και δημιούργησαν μια νέα σειρά... όπως ακριβώς σε οικογενειακά δέντρα που μετά από 500 χρόνια μπορεί κάποιος να σου φαίνεται φτυστός με τον προπροπροπαπού του και κάποιος άσχετος... όσο ασχετος και να φαίνεται όμως στα γενικά του χαρακτηριστικά αν τον ψάξεις θα βρεις ελιές σε συγκεκριμένα σημεία, συνήθειες στον ύπνο και άλλα μικρά....
Γιατί στα είπα όλα αυτά; Σαφώς όχι για να δικαιολογήσω την κλοπή στην οποία μάλιστα είμαι πολύ ευαίσθητος, αλλά μάλλον φαίνεται η διαφορά της κλοπής από τη συγγένεια... και όχι μέσα από νόμους. Εύχομαι να μην σε κούρασα με την πολυλογία μου.

Ελπίζω κι εγώ να μην σας κούρασα με τη δική μου πολυλογία.
Ευχαριστώ πολύ!

Xάρης Τσέβης